De Heetveldemolen

De molen behoorde tot het kasteel van Heetvelde en is gebaseerd op de familienaam “van den Heetvelde”. De eerste vermelding van de molen dateert van 1440.

In 1829 wordt de molen beschreven als 'graanwatermolen, moutmolen'. De oude watermolen werd omgebouwd in 1949 op de grondvesten van de molen uit 1440.

In 1865 kwam het kasteel bij openbare verkoop in het bezit van 'paardenmeester' Benedicte Dero. Alhoewel aan het kasteel steeds landbouwactiviteiten waren verbonden, werd door Dero voortaan de klemtoon gelegd op de brouwfunctie. Onder de benaming “Brasserie Eetveld” produceerde hij volgend de briefhoofden Lambic, Faro en Uitzet, een minder sterk bier. Als specialiteit gold het “bière pâle” met heldere kleur en bittere smaak. Begin jaren 1960 werd het bedrijf gesloten. Sindsdien bezit het kasteel nog uitsluitend een landbouwfunctie.

Tijdens de tweede wereldoorlog was Albert Hugo molenaar op de Heetveldemolen. Later verhuisde Albert naar de Flietermolen. Voor en na de oorlog werkte Albert Hugo als molenaar in de Heetveldemolen. Albert betrok met zijn gezin de helft van het molenhuis. Denise Decoster woonde met haar dochter Judith in de andere helft. De molen werd na de oorlog, in 1946, gesloopt en heropgebouwd. Het werd een industriële nieuwe cilindermolen die in 1949 klaar geraakte. Men wilde mee zijn met de tijd en het rendement verhogen. De nieuwe installatie ging zorgen voor witte bloem voor wit brood. Het oorlogsbrood zou vlug vergeten zijn. Een dramatische tijd, die oorlogsjaren.

Richard Van Ongevalle werd in 1954 molenaar op de Heetveldemolen.
Richard van de molen en de molen van Richard. Richard was vergroeid met de molen. Zijn levenswerk. Vlak na de 2e wereldoorlog kwam Richard met Pol Bilterijst, afkomstig van Tollembeek, met paard en kar, graan halen in de Heetveldemolen. De oude molen was afgebroken en de nieuwe was in opbouw.

In tussentijd werd het graan in Deftinge gemalen. Zoals in het liedje had Richard daar bij die molen Judith opgemerkt. Zijn ogen zaten niet in zijn zakken. In 1954 trouwde het jonge paar en Richard kwam in Tollembeek wonen. De molen van Richard en Richard van de molen werden een begrip in de ruime omgeving. Andere molens verdwenen uit het landschap, maar de molen van Richard houdt stand. De molen was tot 1996 beroepsmatig in werking. Enkele jaren geleden was Richard nog aan het werk zijn kennis aan het doorgeven. De traditie wordt voortgezet door zijn dochter en schoonzoon.

Op 8 juni 2009 werd de Heetveldsite, waaronder de watermolen, beschermd als monument.

In 2014 werd de Heetveldemolen erkend als 'actieve molen' door het Molenforum Vlaanderen.

In 2018 ontvingen ze de prijs voor participatie van het Agentschap Onroerend Erfgoed.

De Pauwelbende komt nog jaarlijks langs, er wordt nog steeds gemalen, het rad blijft draaien.

Vandaag wordt er nog graan uit de omgeving gemalen. Het liefst van al nog oude graansoorten zoals eenkoorn, boekweit, li mestère… Samen met de boeren zoeken ze naar verscheidenheid. Tarwemeel, speltmeel, roggemeel of bloem zijn te koop in de molen, soms ook meer uitzonderlijke graansoorten. De opbrengst hiervan is ten voordele van de vzw Heetveldemolen om de molen draaiend te houden.

De molen is onder andere te bezoeken tijdens molendagen, open monumentendag en op afspraak.